Οι κερδισμένοι και οι χαμένοι του προϋπολογισμού της ΕΕ

Αυτή την εβδομάδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκανε το πρώτο, αλλά πολύ σημαντικό βήμα, σε μια διετή διαδικασία, η οποία θα καταλήξει στον προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2028-2035.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τόνισε ναι κατά την παρουσίαση ότι το πλάνο των 1,8 τρισ. ευρώ θα κάνει το ταμείο της ΕΕ «μεγαλύτερο», «πιο έξυπνο» και «πιο εύστοχο» και ότι ο προϋπολογισμός είναι «ο πιο φιλόδοξος που έχει προταθεί ποτέ».

Ωστόσο υπάρχουν ήδη αρκετές αντιδράσεις από τα κράτη-μέλη και θεωρείται ωσπεράν απίθανο να περάσει χωρίς να γίνουν αρκετές τροποποιήσεις.

Οι κερδισμένοι και οι χαμένοι

• Οι χαμένοι

Σύμφωνα με αναστοιχείωση του Politico, ανάμεσα στους χαμένους του νέου προϋπολογισμού είναι ο αγροτικός τομέας, καθώς προβλέπονται διατίθενται μόλις 300 δισ. ευρώγια τη γεωργία και ταυτόχρονα συγχωνεύεται η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) στο «ταμείο» της πολιτικής συνοχής, ή αλλιώς το ταμείο για τα «εθνικά και περιφερειακά σχέδια εταιρικής σχέσης».

Ενώ στον τελευταίο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ, οι πόροι για την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) έφταναν τα 386,6 δισ. ευρώ.

Παράλληλα, η Κομισιόν πρότεινε τρεις νέους φόρους που στοχεύουν στα ηλεκτρονικά απόβλητα, τις μεγάλες εταιρείες και τα προϊόντα καπνού. Ο στόχος είναι να δημιουργηθούν έσοδα από 25 - 30 δισ. ευρώ ετησίως, τα οποία θα χρησιμοποιηθούν για την εξόφληση του κοινού χρέους της ΕΕ που χρησιμοποιήθηκε για τη χρηματοδότηση της ανάκαμψης μετά την πανδημία Covid-19.

Ακόμα, η βιοποικιλότητα αναμένεται να χάσει το ειδικό της μερίδιο από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, καθώς θα απορροφηθεί από έναν ευρύτερο στόχο «κλίματος και περιβάλλοντος» που θα ανέρχεται στο 35% του προϋπολογισμού, φτάνοντας κατά πρόσβαση τα 700 δισ. ευρώ.

• Οι κερδισμένοι

Στους «κερδισμένους» βρίσκονται οι ανατολικές χώρες και η Ουκρανία, καθώς θα λάβουν περισσότερα κεφάλαια από τις υπόλοιπες για να καλύψουν τόσο τις ανάγκες ασφαλείας όσο και τις οικονομικές τους ανάγκες.

Η Κομισιόν πρότεινε επίσης την υποστήριξη της ανοικοδόμησης της Ουκρανίας και της πορείας της προς την προσάρτηση στην ΕΕ με επιπλέον 100 δισεκατομμύρια ευρώ.

Παράλληλα, η ΕΕ προτείνει την ενίσχυση του εκσυγχρονισμού των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας του μπλοκ, όθεν να μειωθούν οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας.

Μάλιστα, προτείνει την αύξηση των πόρων του Μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη», από τα 6 δισ. ευρώ στα 30 δισ. ευρώ.

Το πλάνο του προϋπολογισμού προβλέπει επίσης τον πενταπλασιαμό των κονδυλίων στον ψηφιακό τομέα στα 54,8 δισ. ευρώ

Ακόμα, η συμβουλή της Επιτροπής είναι να διατεθούν τουλάχιστον 131 δισ. ευρώ για την Άμυνα και το Διάστημα, κάτι που σημαίνει «πενταπλάσια από όσα έχουμε σήμερα», σύμφωνα με δήλωση της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Ποιοι αντιδρούν στον προϋπολογισμό

Αρκετά μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι βαθιά δυσαρεστημένα με την συμβουλή για τον επταετή προϋπολογισμό -το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ)- και απείλησαν να μην αρχίσουν καν διαπραγματεύσεις για το έγγραφο.

«Σίγουρα, δεν πρόκειται για έναν «ιστορικό προϋπολογισμό», όπως προσπαθεί να τον παρουσιάσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς είναι στο ίδιο επίπεδο με τον προϋπολογισμό της ΕΕ τα προηγούμενα επτά χρόνια», δήλωσε ο Ζίγκφριντ Μουρεσάν, ένας από τους εισηγητές του ΠΔΠ στο Κοινοβούλιο, από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου.

«Η απόπειρα της Επιτροπής να μας πείσει ότι ο προϋπολογισμός αυτός αποτελεί σημαντική αύξηση είναι παραπλανητική. Η αύξηση έρχεται μόνο για την προσαρμογή στον πληθωρισμό και έρχεται μόνο επειδή πρέπει να αποπληρώσουμε το ταμείο της ΕΕ επόμενης γενιάς», είπε, αναφερόμενος στις έκτακτες γραμμές χρηματοδότησης που επιμελήθηκαν για την ανάκαμψη μετά την πανδημία COVID-19.

«Οι ΕΕ έχει νέες προτεραιότητες και πρέπει να κάνουμε περισσότερα», ωστόσο, δεν μπορούμε να κάνουμε περισσότερα με τα ίδια χρήματα δήλωσε χαρακτηριστικά ο Ζίγκφριντ Μουρεσάν μιλώντας στο CNN Greece.

«Το γεγονός πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει μειώσεις στον αγροτικό τομέα και την πολιτική συνοχής είναι αρνητικό. Εκτιμούμε πως η νέα πολιτική συνοχής και η αγροτική πολιτική, οι οποίες είναι παραδοσιακά στις προτεραιότητες της ΕΕ πρέπει να διατηρηθούν στα ίδια επίπεδα» σημείωσε και πρόσθεσε:

«Οι νέες προτεραιότητες χρειάζονται νέα κεφάλαια και το σύνολο του προϋπολογισμού θα πρέπει να είναι ελαφρώς υψηλότερο. Δεν ζητάμε για ανεύθυνες αυξήσεις και δεν ζητάμε αυξήσεις σε κάθε τομέα, όμως οι τομείς στους οποίους η ΕΕ έκανε πολύ λίγα, όπως η άμυνα απαιτούν περισσότερα» τόνισε.

Πώς «μοιράζεται» ο προϋπολογισμός

Σύμφωνα με τα όσα είπε ο κ. Μουρεσάν στο CNN Greece, λίγο πάνω από το 50% του προϋπολογισμού αφορά τον αγροτικό τομέα, καθώς και τα προγράμματα κοινωνικής πολιτικής, συνοχής και δικαιοσύνης.

Έπειτα, περί το 20% αφορά στο ταμείο ανταγωνιστικότητας, κατά πρόσβαση 10% αφορά την εξωτερική πολιτική και κατά πρόσβαση 15% αφορά διάφορες άλλες δαπάνες.

«Το πιο σημαντικό κομμάτι του προϋπολογισμού θα συνεχίσει να είναι ο αγροτικός τομέας και τα προγράμματα συνοχής, όμως έχει αποδυναμωθεί και σκοπεύουμε να το διορθώσουμε αυτό στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο» τόνισε.

Αξίζει να σημειωθεί πως η Ελλάδα ήταν μεταξύ των μεγαλύτερων ωφελούμενων των 2 αυτών τομέων. Η υποδομές στην Ελλάδα μπόρεσαν να αναπτυχθούν τα τελευταία χρόνια θέλγητρο στα ευρωπαϊκά κεφάλαια.

«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέλει τώρα να μειώσει αυτά τα κεφάλαια κάτι που θα είναι κακό για την Ελλάδα, όμως θα υπερασπιστούμε το καζάντημα της» δήλωσε ο εισηγητές του ΠΔΠ και πρόσθεσε:

«Είναι σημαντικό να καταλάβουμε πως κάθε περιφέρεια, στο εσωτερικό της χώρας έχει διαφορετικές ανάγκες και για αυτό ζητάμε ειδικά κεφάλαια για τις περιφέρειες και εκείνες στη συνέχεια να αποφασίσουν πως θα διανείμουν τα κεφάλαια σε τοπικό επίπεδο».

Παράλληλα, η αρμόδια συν-εισηγήτρια Κάρλα Ταβάρες σημείωσε πως είναι σημαντικό «να διατηρήσουμε την καλή εμπειρία που έχουμε με την εμπλοκή στη λήψη αποφάσεων σε τοπικό επίπεδο», ενώ αναφέρθηκε και συγκεκριμένα στην Ελλάδα για την οποία δήλωσε πως «έχουμε καλή εμπειρία στους τομείς της υγείας και της εκπαίδευσης».