ΟΗΕ: Η σύγκρουση Ιράν - Ισραήλ σήμερα εκτάκτως στο Συμβούλιο Ασφαλείας

Η συνεδρίαση, σήμερα στις 10:00 (ώρα Νέας Υόρκης) η οποία θα διεξαχθεί υπό το θέμα «Απειλές κατά της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας», ζητήθηκε από το Ιράν με επιστολή του στις 18 Ιουνίου (S/2025/391).

Το αίτημα για τη σύγκληση της συνεδρίασης υποστήριξαν επίσης η Αλγερία, η Κίνα, το Πακιστάν και η Ρωσία.

Το Ιράν και το Ισραήλ αναμένεται να συμμετάσχουν στη συνεδρίαση βάσει του κανόνα 37 του Κανονισμού Διαδικασίας του Συμβουλίου.

Κατά την σημερινή ενημέρωση, τα κράτη-μέλη αναμένεται να επαναλάβουν τις θέσεις που εξέφρασαν στη συνεδρίαση της 13ης Ιουνίου 2025.

Υπενθυμίζεται ότι η Αναπλ. Γενική Γραμματέας ΟΗΕ για Πολιτικές Υποθέσεις και Υποθέσεις Οικοδόμησης Ειρήνης Ροζμαρι Ντικάρλο είχε υπογραμμίσει ότι η ειρηνική συντονισμός μέσω διαπραγματεύσεων παραμένει η καλύτερη δρόμος για να διασφαλιστεί ο ειρηνικός πάστα του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, προειδοποιώντας για «επικείμενη ανάφλεξη με τεράστιες παγκόσμιες συνέπειες».

Ο επικεφαλής του Διεθνή Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) Ραφαέλ Γκρόσι είχε τονίσει ότι οι πυρηνικές εγκαταστάσεις δεν πρέπει ποτέ να γίνονται στόχος, προειδοποιώντας για «σοβαρές επιπτώσεις στην πυρηνική ασφάλεια, την προστασία και τη διεθνή ειρήνη».

Η Αλγερία, το Πακιστάν και η Ρωσία καταδίκασαν την ισραηλινή επίθεση ως αθέτηση του διεθνούς δικαίου, στήριξαν το δικαίωμα του Ιράν στην αυτοάμυνα και αμφισβήτησαν ότι η διπλωματία έχει εξαντληθεί, παραπέμποντας στις συνεχιζόμενες συνομιλίες Ιράν-ΗΠΑ.

Η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο τόνισαν ότι το Ιράν δεν πρέπει ποτέ να αποκτήσει πυρηνικά όπλα, ζητώντας ταυτόχρονα αποκλιμάκωση, αυτοσυγκράτηση και επανέναρξη διπλωματικής προσπάθειας, αίτημα που υιοθέτησαν και άλλα μέλη.

Οι ΗΠΑ υιοθέτησαν την εκτίμηση του Ισραήλ ότι ενήργησε σε αυτοάμυνα και επιβεβαίωσαν ότι είχαν λάβει προειδοποίηση για την επιχείρηση, αλλά υπογράμμισαν ότι δεν συμμετείχαν και ότι προτεραιότητά τους παραμένει η προστασία του προσωπικού και των συμφερόντων τους στην περιοχή.

Οι επιστολές Ισραήλ και Ιράν

Σε επιστολή του προς το Συμβούλιο Ασφαλείας στις 17 Ιουνίου , ο Υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ Γκιντεόν Σάαρ ανέφερε ότι στόχος της στρατιωτικής επιχείρησης ήταν η «εξουδετέρωση της υπαρξιακής και άμεσης απειλής» από τα πυρηνικά και βαλλιστικά προγράμματα του Ιράν, πλήττοντας εγκαταστάσεις και πρόσωπα που εμπλέκονται σε αυτά.

Στην επιστολή υποστηρίζεται ότι το Ισραήλ προέβη στην επιχείρηση «ως έσχατη λύση», σημειώνοντας ότι «η διπλωματία αποδείχθηκε αναποτελεσματική» και ότι τα πλήγματα αποτελούσαν «το τελευταίο παράθυρο ευκαιρίας για την αποτροπή απόκτησης πυρηνικών όπλων από το Ιράν».

Το Ιράν με επιστολή του στο Συμβούλιο Ασφαλείας στις 18 Ιουνίου χαρακτηρίζει την επίθεση του Ισραήλ «σκόπιμη, προμελετημένη και μεγάλης κλίμακας πράξη επιθετικότητας», η οποία πραγματοποιήθηκε «σε πλήρη συντονισμό» με τις ΗΠΑ, κατηγορώντας τις 2 χώρες για παράνομο πόλεμο κατά της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας του Ιράν.

Στην ίδια ιρανική επιστολή αναφέρεται ότι τα πλήγματα στόχευσαν κρίσιμες πολιτικές υποδομές, κατοικημένες περιοχές, νοσοκομεία, τα κεντρικά της Ιρανικής Ερυθράς Ημισελήνου και «ειρηνικές πυρηνικές εγκαταστάσεις που λειτουργούν υπό επιτήρηση του ΔΟΑΕ», χαρακτηρίζοντάς τα ως σοβαρή αθέτηση του διεθνούς δικαίου και του Χάρτη του ΟΗΕ.

Ζητεί από το Συμβούλιο να καταδικάσει τις επιθέσεις του Ισραήλ, να αποτρέψει περαιτέρω πλήγματα -συμπεριλαμβανομένων και αυτών από τρίτες δυνάμεις- και να λάβει δεσμευτικά μέτρα για τον τερματισμό των ενεργειών του Ισραήλ. Επαναβεβαιώνει επίσης το δικαίωμα του Ιράν στην αυτοάμυνα βάσει του 'Αρθρου 51 του Χάρτη του ΟΗΕ και δηλώνει ότι θα συνεχίσει να ασκεί το δικαίωμα αυτό ως ότου λήξει η επίθεση και το Συμβούλιο αναλάβει τις ευθύνες του.

Σε δεύτερη επιστολή του προς το Συμβούλιο Ασφαλείας στις 19 Ιουνίου 2025, το Ιράν υπογραμμίζει ότι "η εξηκοντάλεπτο για δράση είναι τώρα. Η διεθνής κοινότητα και ιδίως το Συμβούλιο Ασφαλείας, δεν πρέπει να παραμείνει σιωπηλή καθώς εγκλήματα και επιθέσεις διαπράττονται στο φως της ημέρας, καθώς το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο παραβιάζεται ευρέως και συστηματικά και καθώς ειρηνικοί πυρηνικοί χώροι και εγκαταστάσεις που λειτουργούν υπό τις εγγυήσεις του ΔΟΑΕ δέχονται άμεσες επιθέσεις".

Την περασμένη εβδομάδα, το Συμβούλιο Διοικητών του ΔΟΑΕ υιοθέτησε ψήφισμα που κατατέθηκε από Γαλλία, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο και ΗΠΑ με το οποίο για πρώτη κίνηση μετά από ωσπεράν 20 χρόνια διαπιστώνεται ότι το Ιράν παραβιάζει τις υποχρεώσεις του περί Μη Διάδοσης.

Το ψήφισμα παραπέμπει σε ευρήματα «εκτενούς έκθεσης» που συνέταξε ο ΔΟΑΕ τον Μάιο για δραστηριότητες του Ιράν σε μη δηλωμένες εγκαταστάσεις και στην ένδεια συνεργασίας του Ιράν με τον ΔΟΑΕ.

Στην έκθεση αναφέρεται ότι τα ευρήματα «εγείρουν ζητήματα που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του Συμβουλίου Ασφαλείας».

Ως απάντηση, το Ιράν ανακοίνωσε την ενεργοποίηση νέας εγκατάστασης εμπλουτισμού. Η ισραηλινή επίθεση ξεκίνησε λίγες ώρες έπειτα από αυτή την ανακοίνωση.