Πως και γιατί οι ευρωπαϊκοί εταιρικοί κολοσσοί πιέζουν την ΕΕ για εμπορικό συμβιβασμό με τις ΗΠΑ έως τις 9 Ιουλίου

Μπαράζ πιέσεων ασκούν ευρωπαϊκοί εταιρικοί γίγαντες από τη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία Mercedes-Benz Group AG μέχρι το γαλλικό κολοσσό LVMH Moët Hennessy Louis Vuitton SE προς την ΕΕ προκειμένου να αντισταθεί στις απειλές του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ για δασμούς.

Σε μια προσπάθεια να αποτρέψουν έναν διατλαντικό εμπορικό πόλεμο (μεταξύ ΗΠΑ – ΕΕ), ορισμένα στελέχη έχουν πραγματοποιήσει παρασκηνιακές συναντήσεις με Αμερικανούς αξιωματούχους για να επιδιώξουν τα δικά τους συμφέροντα. Οι πρωτοβουλίες περιελάμβαναν την άσκηση πίεσης στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και τις Βρυξέλλες για μια γρήγορη συμφωνία και την αφαίρεση εμβληματικών αμερικανικών προϊόντων -όπως το μπέρμπον- από έναν κατάλογο αγαθών που θα στοχοποιηθούν σε αντίποινα για να εκτονώσουν το ενδεχόμενο κλιμάκωσης, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν το θέμα.

Παρακινούμενες από τις ανησυχίες για τα αποτελέσματά τους και τα ανταγωνιστικά τους μειονεκτήματα, οι ευρωπαϊκές εταιρείες ασκούν όλο και περισσότερο πιέσεις τόσο δημόσια όσο και ιδιωτικά καθώς πλησιάζει η προθεσμία της 9ης Ιουλίου 2025 για την επίτευξη συμφωνίας ώστε να αποφευχθούν οι δασμοί 50% σε όλες σχεδόν τις εισαγωγές των ΗΠΑ από την ΕΕ.

Εάν μια συμφωνία αποδειχθεί μη ικανοποιητική, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή – ο εκτελεστικός βραχίονας της ΕΕ – πρότεινε δασμούς σε αμερικανικές εξαγωγές προς την Ευρώπη αξίας περίπου 95 δισεκατομμυρίων ευρώ ως απάντηση στις εισφορές σε αυτοκίνητα και μέταλλα.

Τα αιτήματα των κρατών μελών και της βιομηχανίας θα μείωναν τον κατάλογο κατά 70 δισεκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με πληροφορίες του Bloomberg. Η Koμισιόν αντέδρασε λόγω των ανησυχιών ότι θα αποδυναμωθεί το πακέτο, ανέφεραν οι άνθρωποι.

«Επικεντρωνόμαστε απολύτως σε ένα θετικό αποτέλεσμα», δήλωσε ο Μάρος Σέφτσοβιτς, επικεφαλής του εμπορικού τμήματος του μπλοκ, στους δημοσιογράφους στις Βρυξέλλες τη Δευτέρα 1 Ιουλίου 2025. Ταξίδεψε στην Ουάσινγκτον για τον τελευταίο γύρο συνομιλιών σήμερα (3.7.25).

Η ΕΕ είναι πλέον πρόθυμη να δεχτεί μια εμπορική συμφωνία που θα περιλαμβάνει έναν καθολικό δασμό 10% για πολλές από τις εξαγωγές της, αν και θέλει οι ΗΠΑ να δεσμευτούν για χαμηλότερους συντελεστές σε βασικούς τομείς όπως τα φάρμακα, το αλκοόλ, οι ημιαγωγοί και τα εμπορικά αεροσκάφη. Τις τελευταίες εβδομάδες, η ΕΕ μείωσε τον τόνο της προκλητικότητάς της.

Στο επίκεντρο της εταιρικής αντίδρασης βρίσκονται οι προσοδοφόροι εμπορικοί δεσμοί που οι ευρωπαϊκές εταιρείες δεν έχουν την πολυτέλεια να εγκαταλείψουν. Οι αυτοκινητοβιομηχανίες και οι εταιρείες ιατρικού εξοπλισμού επωφελούνται από τις υψηλότερες τιμές και τα ευρύτερα περιθώρια κέρδους στις ΗΠΑ, ενώ βασίζονται επίσης στο λογισμικό της Silicon Valley και στα αμερικανικής κατασκευής εξαρτήματα, όπως οι υπεραγώγιμοι μαγνήτες και οι σωλήνες ακτίνων Χ. Τα ελίτ πανεπιστήμια των ΗΠΑ τροφοδοτούν επίσης τις ευρωπαϊκές φιλοδοξίες στον τομέα των ηλεκτρικών οχημάτων, της ιατρικής τεχνητής νοημοσύνης και της βιοτεχνολογίας. Ο συνδυασμός αυτός κάνει πολλούς εταιρικούς ηγέτες επιφυλακτικούς απέναντι σε μια σθεναρή απάντηση της ΕΕ.

“Υπάρχει η αντίληψη ότι η τιμωρία των Αμερικανών εξαγωγέων θα βοηθούσε την ευρωπαϊκή βιομηχανία. Απλώς δεν είναι αλήθεια”, δήλωσε ο Oliver Bisazza, διευθύνων σύμβουλος της ομάδας πίεσης MedTech Europe, η οποία εκπροσωπεί εταιρείες όπως η Philips NV, η Bayer AG και η Siemens Healthineers AG. «Εάν η ΕΕ προβεί σε αντίποινα, ο τομέας πλήττεται διπλά και το κόστος παραγωγής ιατρικών συσκευών αυξάνεται».

Οι διευθύνοντες σύμβουλοι και άλλοι ανώτεροι αξιωματούχοι και των τριών κατασκευαστών ταξίδεψαν στην Ουάσινγκτον για συναντήσεις κεκλεισμένων των θυρών με συμμάχους του Τραμπ, συμπεριλαμβανομένου του υπουργού Εμπορίου Χάουαρντ Λούτνικ. Έχουν σημειώσει μικρή πρόοδο παρά την παράταση των ειρηνευτικών προσφορών.

Η BMW ανακοίνωσε νέες επενδύσεις στις ΗΠΑ, η Mercedes μετέφερε την κατασκευή του SUV GLC – μεταξύ των πιο επιτυχημένων μοντέλων της μάρκας – στην Αλαμπάμα και η σουηδική Volvo Cars AB δεσμεύτηκε να επεκτείνει την παραγωγή της στις ΗΠΑ. Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ανησυχούν ότι οι εταιρείες θα μπορούσαν να δελεάσουν τους προμηθευτές τους να μεταφέρουν επίσης ορισμένες επενδύσεις και την παραγωγή στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.

Ομοίως, μια σειρά ευρωπαϊκών φαρμακοβιομηχανιών, συμπεριλαμβανομένης της γαλλικής Sanofi, έχουν δεσμευτεί να δαπανήσουν δισεκατομμύρια για την ανάπτυξη και την παραγωγή φαρμάκων στις ΗΠΑ.

Οι βιομηχανικοί όμιλοι που εκπροσωπούν τους παραγωγούς γαλλικού κονιάκ και ιρλανδικού ουίσκι έχουν επίσης εντείνει τις προσπάθειες άσκησης πίεσης, προειδοποιώντας ότι οι αντίποινα των δασμών θα πλήξουν έναν τομέα όπου οι ΗΠΑ και η Κίνα αντιπροσωπεύουν πάνω από το 80% των εξαγωγών. Οι εμπορικές ενώσεις στο Παρίσι και το Δουβλίνο έχουν κυκλοφορήσει έγγραφα θέσεων που προτρέπουν τις Βρυξέλλες να αποκλιμακώσουν, υποστηρίζοντας ότι τα οινοπνευματώδη ποτά έχουν γίνει πολιτικοί όμηροι σε μια διαμάχη που έχει ελάχιστη σχέση με τις βιομηχανίες τους.

Για τα ευρωπαϊκά διοικητικά συμβούλια, ο χρόνος είναι λεπτός. Κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Τραμπ, η ισχυρή ανάπτυξη στην Κίνα και την ΕΕ έκανε τις ΗΠΑ ελαφρώς λιγότερο επικριτικές και δεν υπήρχε επίσης πόλεμος στην Ουκρανία. Αλλά τώρα, η εγχώρια ζήτηση είναι υποτονική, ο ανταγωνισμός από την Κίνα εντείνεται και η απώλεια της φθηνής ρωσικής ενέργειας προσθέτει κόστος,

«Υπάρχει ήδη μια μετρήσιμη μείωση των άμεσων επενδύσεων και συγκεκριμένες απώλειες στην ευημερία», δήλωσε ο David Deissner, διευθύνων σύμβουλος της γερμανικής ομάδας πίεσης Foundation for Family Businesses and Politics, σε συνέντευξη Τύπου στο Βερολίνο αυτή την εβδομάδα. «Τα δασμολογικά μέτρα λειτουργούν ήδη ως εμπορικός φραγμός».

Στο πλαίσιο της ευρύτερης στρατηγικής της, η ΕΕ εργάζεται για τη βελτίωση της εσωτερικής αγοράς του μπλοκ και σπεύδει να ολοκληρώσει εμπορικές συμφωνίες σε όλο τον κόσμο για να προσφέρει στις εταιρείες ευκαιρίες διαφοροποίησης από τις ΗΠΑ.

Για τις Βρυξέλλες, το διακύβευμα είναι υψηλό. Η συλλογική διαπραγμάτευση αποτελεί κεντρικό στοιχείο της ισχύος της ΕΕ. Αυτή η ενότητα διατηρήθηκε κατά τη διάρκεια του Brexit, αλλά θα μπορούσε τώρα να φθαρεί καθώς οι συνομιλίες φτάνουν μέχρι τέλους.

«Για να βελτιστοποιηθεί το συμφέρον της ΕΕ, η Επιτροπή πρέπει πραγματικά να αναλάβει το προβάδισμα», δήλωσε ο Michael Plummer, καθηγητής διεθνών οικονομικών στην πανεπιστημιούπολη SAIS Europe του Πανεπιστημίου Johns Hopkins στη Μπολόνια.

Ένα αδύναμο αποτέλεσμα με την Ουάσινγκτον θα μπορούσε να μεταδοθεί σε άλλες αντιπαραθέσεις, ιδίως με την Κίνα, σε θέματα όπως οι επιδοτήσεις για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, οι ηλιακοί συλλέκτες και η πρόσβαση σε καθαρές τεχνολογίες – και να βλάψει τις προοπτικές για βασικές βιομηχανίες και επενδύσεις.

Παράλληλα με τις πιέσεις των επιχειρήσεων, ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς επέκρινε την προσέγγιση της Κομισιόν στις εμπορικές συνομιλίες ως υπερβολικά πολύπλοκη και ζήτησε μεγαλύτερη έμφαση σε βασικούς κλάδους όπως τα αυτοκίνητα, τα φαρμακευτικά προϊόντα, τα χημικά και τα μηχανήματα – τους μεγαλύτερους μεταποιητικούς κλάδους της Γερμανίας.

Σε αυτό το πλαίσιο, ισχυρές φωνές προτρέπουν σε αυτοσυγκράτηση. Ο πρόεδρος της LVMH Bernard Arnault προειδοποίησε ότι η αποτυχία επίτευξης συμφωνίας θα μπορούσε να είναι καταστροφική για τη γαλλική βιομηχανία οίνου και οινοπνευματωδών ποτών και ζήτησε συμβιβασμό αντί για σύγκρουση, προτείνοντας μάλιστα να υπάρξει μια ζώνη ελεύθερου εμπορίου μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ.

Ο δισεκατομμυριούχος, ο οποίος γνωρίζει τον Τραμπ από τη δεκαετία του 1980, έχει εμπλακεί προσωπικά και επισκέφθηκε την Ουάσινγκτον τουλάχιστον δύο φορές μετά την ορκωμοσία του Τραμπ, ενώ ο γιος του Αλεξάντρ συναντήθηκε και μόνος του με αξιωματούχους τον Μάιο.

«Ελπίζω να καταφέρω, με τα ταπεινά μου μέσα και τις επαφές μου, να πείσω την Ευρώπη να υιοθετήσει την πιο εποικοδομητική δυνατή στάση», δήλωσε ο Arnault στους Γάλλους νομοθέτες τον Μάιο.