Συμφωνία ΗΠΑ - Κίνας για δασμούς και σπάνιες γαίες

Αφού... πλακώθηκαν αγρίως για εβδομάδες, βρήκαν τελικά τρόπο να συμφωνήσουν σε αυτά που είχαν συμφωνήσει πριν από έναν μήνα. Ο λόγος για τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ και της Κίνας, οι εμπορικές αντιπροσωπείες των οποίων κατάφεραν έπειτα από δύο ημέρες έντονων διαπραγματεύσεων στο Λονδίνο να καταλήξουν σε ένα πλαίσιο για την εφαρμογή όσων συμφώνησαν τον Μάιο στη Γενεύη επαναφέροντας την εκεχειρία στον μεταξύ τους εμπορικό πόλεμο. Η ανακοίνωση ότι τα βρήκαν έφερε ανακούφιση σε επιχειρήσεις, καταναλωτές, επενδυτές αλλά και τον Ντόναλντ Τραμπ που χαιρέτισε χθες με ανάρτησή του στο Truth Social τη συμφωνία, προβάλλοντας τα κέρδη που επέτυχε η κυβέρνησή του. Ο Αμερικανός πρόεδρος φαίνεται ότι τα είχε βρει μπαστούνια τον τελευταίο καιρό από τους περιορισμούς του Πεκίνου στις εξαγωγές σπανίων γαιών.

Μετά την «Ημέρα Απελευθέρωσης» στις 2 Απριλίου και τις ανακοινώσεις επιβολής δασμών από τον Τραμπ εναντίον όλων, οι εντάσεις μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας εκτοξεύτηκαν στα ύψη με αποτέλεσμα το μεταξύ τους εμπόριο επί της ουσίας να διακοπεί. Ο δασμός 145% που επέβαλε ο Τραμπ στην πλειονότητα των εισαγωγών από την Κίνα κατέστησε αδύνατη για τις αμερικανικές επιχειρήσεις την αγορά οτιδήποτε από τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου. Η Κίνα απάντησε με δασμούς 125% στις εισαγωγές της από τις ΗΠΑ. Στις 12 Μαΐου, οι αντιπρόσωποι των δύο χωρών συναντήθηκαν στη Γενεύη και ανακοίνωσαν μια απροσδόκητα θετική συμφωνία η οποία μείωνε κάθετα τους ιστορικά υψηλούς δασμούς που είχαν επιβάλει ο ένας στον άλλον και έδινε περιθώριο τριών μηνών σε διαπραγματεύσεις για την επίτευξη μιας συνεκτικής εμπορικής συμφωνίας. Στο πλαίσιο αυτής της ανακωχής οι μεν ΗΠΑ μείωσαν τους δασμούς τους στο 30% και η Κίνα στο 10%.

Ωστόσο, ο Τραμπ κατηγόρησε τις τελευταίες εβδομάδες το Πεκίνο ότι παραβίασε τις υποσχέσεις που είχε δώσει. Η Κίνα κατήγγειλε από την πλευρά της την Ουάσινγκτον ότι δεν τήρησε τις υποχρεώσεις της βάσει της συμφωνίας της Γενεύης.

Η κυβέρνηση Τραμπ ανέμενε ότι η Κίνα θα άρει τους περιορισμούς στις εξαγωγές σπανίων γαιών και συναφών υλικών, όπως οι μαγνήτες, προϊόντα τα οποία είναι κομβικά για την παραγωγή αυτοκινήτων, κινητήρων αεριωθούμενων, σκιαγραφικών μαγνητικών τομογραφιών, φαρμάκων κ.λπ.

Η Κίνα, που επί της ουσίας έχει μονοπώλιο στις σπάνιες γαίες, είχε επιβάλει περιορισμούς στις εξαγωγές τους στις αρχές Απριλίου σε απάντηση των δασμών του Τραμπ. Η κίνηση οδήγησε σε κατάρρευση των κινεζικών αποστολών σπανίων γαιών στο εξωτερικό και προκάλεσε τεράστιο πρόβλημα σε μεγάλες βιομηχανίες παγκοσμίως, από τον τομέα των ηλεκτρονικών και της άμυνας έως την ενέργεια και την αυτοκινητοβιομηχανία. Κάποιες εξ αυτών εξέπεμψαν μάλιστα SOS τις τελευταίες ημέρες προαναγγέλλοντας διακοπή της παραγωγής τους.

Ο Τραμπ αντέδρασε με τον γνωστό του τρόπο, απαγορεύοντας την εξαγωγή αμερικανικού λογισμικού που χρησιμοποιείται για τον σχεδιασμό ημιαγωγών στην Κίνα, τη χρήση τσιπ τεχνητής νοημοσύνης της κινεζικής Huawei από τις αμερικανικές εταιρείες, ενώ απείλησε και με ανάκληση της βίζας των Κινέζων φοιτητών σε αμερικανικά πανεπιστήμια. Τα μέτρα αυτά συνοδεύτηκαν από λεκτικό πόλεμο μεταξύ των δύο πλευρών, οι οποίες κατέληξαν τελικά στο Λονδίνο για διαπραγματεύσεις και στη χθεσινή συμφωνία-πλαίσιο για την οποία ελάχιστες λεπτομέρειες έγιναν γνωστές.

Επιστροφή

Η εμπορική εκεχειρία -αν αυτό είναι τελικά το επίτευγμα των διαπραγματεύσεων του Λονδίνου- επί της ουσίας αποτελεί απλά μια επιστροφή στην ήδη τεταμένη κατάσταση που υπήρχε πριν από τις 2 Απριλίου.

Οι δασμολογικοί συντελεστές και από τις δύο χώρες παραμένουν ιστορικά υψηλοί, ενώ και οι σημαντικοί περιορισμοί στις εξαγωγές παραμένουν. Οι ΗΠΑ δεν έχουν ανοίξει τις πόρτες τους στα αυτοκίνητα της Κίνας, ούτε πρόκειται να πουλήσουν στις εταιρείες της τα υψηλής τεχνολογίας τσιπ τεχνητής νοημοσύνης σύντομα. Ο Τραμπ συνεχίζει να λέει ότι η Κίνα δεν φέρεται στην Αμερική πολύ πιο «δίκαια» έπειτα από αυτή τη συμφωνία από ό,τι πριν. Στη χθεσινή του ανάρτηση νοιάστηκε περισσότερο πώς θα «πουλήσει» τη συμφωνία στο αμερικανικό κοινό παρά για την ουσία. Ανέφερε μεταξύ άλλων ότι οι ΗΠΑ παίρνουν μετά το ντιλ από την Κίνα συνολικά δασμούς 55% ενώ αυτή 10%.

Η ανάρτηση προκάλεσε σύγχυση καθώς οι δασμοί 55% φαίνεται εκ πρώτης όψεως να αποτελούν αύξηση από το 30% που είχε συμφωνηθεί στις αρχές Μαΐου στη Γενεύη. Χρειάστηκε διευκρίνιση από αξιωματούχο του Λευκού Οίκου που δήλωσε ότι το εν λόγω ποσοστό απλώς αντικατοπτρίζει τον παγκόσμιο γενικό «αμοιβαίο» δασμό που επέβαλε σε όλους τους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ ο Τραμπ τον Απρίλιο, τον φόρο 20% που είχε επιβάλει νωρίτερα για τη διακίνηση φαιντανύλης και έναν προϋπάρχοντα δασμό 25% στην Κίνα. Εκείνο βέβαια που δεν είπαν ούτε ο αξιωματούχος ούτε ο Τραμπ είναι ότι τον δασμό δεν θα τον καταβάλλουν οι Κινέζοι αλλά οι Αμερικανοί εισαγωγείς κινεζικών προϊόντων.