Βίοι παράλληλοι που τέμνονται λουσμένοι στο φως

Κρατώντας τ’ όπλο στο χέρι πάλεψαν αμφότεροι για την απελευθέρωση και τη χειραφέτηση των λαών. Αγαπήθηκαν με πάθος από τους καταφρονεμένους και τους ταπεινούς κι έγιναν αξεπέραστοι μύθοι, θρύλοι ζωντανοί του ασίγαστου αγώνα για λευτεριά και αξιοπρέπεια. Ταυτοχρόνως, όμως, μισήθηκαν θανάσιμα από τις σκοτεινές εξουσίες της καταπίεσης και της υποτέλειας. Διέγραψαν βίους παράλληλους σε διαφορετικές εποχές, σε μακρινές μεταξύ τους ηπείρους, σε αντίθετα ημισφαίρια. Στην περίπτωσή τους, ωστόσο, οι παράλληλες γραμμές περιέργως τέμνονται σε κάποιο φωτεινό σημείο που αποτελεί αιώνιο φάρο για την αγωνιζόμενη ανθρωπότητα. Πέθαναν στις επάλξεις λίγο πριν από τα σαράντα τους, πάντα με τ’ όπλο στο χέρι, όπως ακριβώς έζησαν.

Λατινοαμερικάνος ο Ερνέστο Γκεβάρα, διότι ασφαλώς περί του Τσε πρόκειται, γεννιέται σαν σήμερα το 1928 στο Ροσάριο της Αργεντινής σε οικογένεια της ολιγαρχίας με ευρωπαϊκές καταβολές. Ο αρχιτέκτονας πατέρας του ενστερνίζεται νωρίς τις προοδευτικές ιδέες, ενώ η αρχικά ένθερμη καθολική μητέρα του στρέφεται συνειδητά στη ριζοσπαστική Αριστερά. Το ζεύγος αναπτύσσει φιλίες με άτομα κατώτερων κοινωνικών τάξεων, πράγμα απαράδεκτο για τα ήθη της μπουρζουαζίας, και δίνει στον ίδιο και τα τέσσερα αδέλφια του στέρεα φιλελεύθερη μόρφωση.

Αντιμετωπίζει, σκληραγωγούμενος μέσω ποικίλων αθλημάτων, το άσθμα με το οποίο διαγιγνώσκεται σε ηλικία δύο ετών και που τον ωθεί να σπουδάσει Ιατρική. Ταξιδεύει κατόπιν σε όλη την ήπειρο με σκοπό να προσφέρει ανιδιοτελή στήριξη στους πληθυσμούς από τις αρρώστιες που μαστίζουν τα φτωχά στρώματα εξαιτίας της υπανάπτυξης. Γνωρίζεται έτσι με κύκλους αριστερών διανοουμένων, μυείται στον μαρξισμό και αναπτύσσει ριζοσπαστική κοινωνική δράση. Στο Μεξικό έρχεται σε επαφή με Κουβανούς επαναστάτες, εξόριστους του καθεστώτος Μπατίστα, και ξεχωρίζει ανάμεσά τους τον διαπρύσιο Φιντέλ Κάστρο. Ακολουθούν διαδοχικές συναντήσεις και συζητήσεις των δυο τους και όταν πείθεται ότι έχει απέναντί του έναν χαρισματικό επαναστάτη, βγαίνουν στο κλαρί και με το πλεούμενο «Γκράνμα» αποβιβάζονται με άλλους ογδόντα στο Λας Κολοράδας της Κούβας, απ’ όπου ξεκινά ο ένοπλος αγώνας κατά του αμερικανόδουλου καθεστώτος. Αρχική αποστολή του, να προσφέρει ιατρικές υπηρεσίες στους αντάρτες.

Ριψοκινδυνεύει, μολαταύτα, όσο λίγοι στις μάχες όπου διακρίνεται για τις ηγετικές του αρετές. Χρίζεται «Κομαντάντε “Τσε”» και επελαύνει στη Σάντα Κλάρα ως επικεφαλής φάλαγγας. Ο δρόμος για την Αβάνα είναι ορθάνοιχτος. Αναλαμβάνει υψηλά κυβερνητικά πόστα και εκπροσωπεί την Κούβα στα διεθνή φόρα. Ιστορικές μένουν οι συναντήσεις του με τον Μάο και τον Χρουστσόφ. Το κοστούμι του γραφειοκράτη, εν τούτους, του πέφτει στενό. Πρεσβεύει διαφορετική αντίληψη για την επανάσταση. Στο απόγειο της δόξας του, το 1964, φεύγει για το Κονγκό με σκοπό να ενισχύσει το εκεί αντάρτικο. Και κατόπιν στη Βολιβία, όπου δολοφονείται από Αμερικανούς πράκτορες στις 9 Οκτωβρίου 1967.

Ιδιοφυής επαναστάτης ο δεύτερος και μάλιστα δικός μας. Τέτοιες μέρες το 1945 ο Αρης Βελουχιώτης, βαθιά στο Φαράγγι του Φάγκου, στον Ασπροπόταμο, στρέφει στον κρόταφό του το παλιοκόλτς που φύλαγε επί τούτου στη ζώνη και αυτοκτονεί. Ο ίδιος έχει συμβάλει καταλυτικά στη δημιουργία και το γιγάντωμα του μεγαλύτερου αντάρτικου στην Ευρώπη εναντίον φασιστών και ναζί κατακτητών, μιας ανεπανάληπτης εποποιίας. Δεν αντέχει τους Λιβάνους, τις Καζέρτες και τις Βάρκιζες. Κάνει το παν να διορθώσει το κακό. Κι όταν όλα έχουν χαθεί δίνει μόνος τη λύση.