Ο MrBeast, ο οποίος διαθέτει το πιο δημοφιλές κανάλι στο YouTube παγκοσμίως, με ασυνταιριασιά ωσπεράν 100 εκατομμυρίων συνδρομητών από τον δεύτερο, δημοσίευσε στις 10 Μαΐου ένα βίντεο στο οποίο επισκέπτεται ιστορικά σημεία, όπως το Τσιτσέν Ιτζά στην πολιτεία Γιουκατάν, όπου βρίσκεται ο ναός του Κουκουλκάν, κατάφωρος και ως Ελ Καστίγιο, ένα από τα επτά θαύματα του σύγχρονου κόσμου.
Διαβάστε επίσης: Φιλάνθρωπος ή εκμεταλλευτής; Όσα πρέπει να ξέρετε για τον MrBeast, τον μεγαλύτερο σταρ του YouTube
MrBeast: Θα αγοράσω το TikTok για να μην απαγορευτεί - Ποιοι είναι οι μνηστήρες
Το βίντεο, που ως το απόγευμα της Τετάρτης είχε συγκεντρώσει πάνω από 55 εκατομμύρια προβολές, παρουσιάζει τον MrBeast και την ομάδα του τόσο στον περίγυρο του Κουκουλκάν όσο και στο εσωτερικό δομών, σε cenotes και ναούς. Ορισμένα από αυτά τα σημεία δεν είναι διαρκώς προσβάσιμα στο κοινό, όπως έχει παραδεχτεί και η μεξικανική κυβέρνηση.
Η αντιπαράθεση επικεντρώνεται στο γεγονός ότι ο YouTuber είχε πρόσβαση σε ιερούς χώρους της προ-ισπανικής πολιτιστικής κληρονομιάς του Μεξικού, οι οποίοι σε πολλές περιπτώσεις είναι περιορισμένης πρόσβασης. Σε ένα σημείο του βίντεο, ο όμοιος ο MrBeast λέει:
«Δεν μπορώ να πιστέψω ότι η κράτος μας αφήνει να το κάνουμε αυτό. Είναι τρελό. Ούτε καν αρχαιολόγοι δεν επιτρέπεται να μπουν εδώ.»
Το INAH απαντά: Νόμιμες άδειες, αλλά όχι από τον MrBeast
Σε απάντηση, το Εθνικό Ινστιτούτο Ανθρωπολογίας και Ιστορίας (INAH), φορέας του Υπουργείου Πολιτισμού του Μεξικού, ανακοίνωσε τη Δευτέρα ότι η επίσκεψη και τα γυρίσματα πραγματοποιήθηκαν απαί επίσημων αιτημάτων.
Ωστόσο, αυτά τα αιτήματα δεν υποβλήθηκαν από τον ίδιο τον MrBeast, αλλά από το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Τουρισμού και τις κυβερνήσεις των πολιτειών Γιουκατάν και Καμπέτσε, σύμφωνα με την είδηση του Ινστιτούτου. Ο όμοιος ο YouTuber αναφέρει στην περιγραφή του βίντεο ότι αυτό αποτελεί «συνεργασία με το Μεξικανικό Υπουργείο Τουρισμού».
Η νέα πρόεδρος του Μεξικού, Κλαούντια Σέινμπαουμ, δήλωσε την Τετάρτη πως υπήρχαν σχετικές άδειες για τη «μετάδοση», αλλά ζήτησε από το INAH να διευκρινίσει τις συνθήκες υπό τις οποίες αυτές παραχωρήθηκαν.
«Και αν παραβιάστηκαν οι όροι της άδειας, να εξεταστεί τι ποινές πρέπει να επιβληθούν», πρόσθεσε.
Εφέ και σκηνοθετικά τεχνάσματα ή παραπληροφόρηση;
Αντιδράσεις προκάλεσαν επίσης σκηνές του βίντεο, όπως λήψεις από drone μέσα στον ναό του Ελ Καστίγιο. Το INAH διέψευσε την αυθεντικότητα αυτών των πλάνων, δηλώνοντας ότι η λήψη έγινε εκτός του ναού.
Εμφανίζονται επίσης σκηνές όπου ο MrBeast κατεβαίνει από ελικόπτερο ή κρατά στα χέρια του μια προ-ισπανική μάσκα. Σύμφωνα με το INAH, ούτε αυτά συνέβησαν πραγματικά, αλλά αποτελούν σκηνοθετικά τεχνάσματα που προστέθηκαν στο στάδιο της επεξεργασίας.
Πόσο εύκολο είναι να αποκτήσει κανείς άδεια;
Η είσοδος, η εξερεύνηση και τα γυρίσματα σε αρχαιολογικούς χώρους του Μεξικού είναι δραστηριότητες περιορισμένης πρόσβασης, και μόνο ένας πολύ μικρός αριθμός οργανισμών έχει νόμιμα δικαιώματα για κάτι τέτοιο.
Το INAH διευκρίνισε ότι το συνεργείο του MrBeast συνοδευόταν διαρκώς από ατομικό του Ινστιτούτου και ότι οι λήψεις πραγματοποιήθηκαν σε περιοχές που δεν επηρέασαν την πρόσβαση του κοινού.
Στην περίπτωση του Καλακμούλ, υπήρξε επίσκεψη σε υποδομή της Δομής ΙΙ, η οποία δεν είναι διαρκώς ανοιχτή στο κοινό, αλλά είναι προσβάσιμη απαί ειδικού αιτήματος, όπως συμβαίνει και με ορισμένες εκπαιδευτικές επισκέψεις από τις τοπικές κοινότητες.
Σε παλαιότερη απαίτηση πολιτών (Σεπτέμβριος 2024), ζητήθηκε από το INAH να περιγράψει τις διαδικασίες εισόδου στον ναό του Κουκουλκάν. Ο διευθυντής του αρχαιολογικού χώρου, Χοσέ Φρανσίσκο Χαβιέρ Οσόριο Λεόν, απάντησε ότι σύμφωνα με τον Ομοσπονδιακό Νόμο περί Μνημείων, «κάθε είδους ανασκαφική ή εξερευνητική εργασία μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο από το INAH ή από επιστημονικά ιδρύματα με ηθική υπόσταση και με προηγούμενη άδεια».
Παρά τη διαμάχη, το INAH δήλωσε ότι το βίντεο του MrBeast ενδέχεται να ενισχύσει το ενδιαφέρον των νέων για την πολιτιστική κληρονομιά του Μεξικού και την επίσκεψη σε αρχαιολογικούς χώρους.
Ωστόσο, η Ομοσπονδιακή Υπουργός Πολιτισμού, Κλαούντια Κουριέλ ντε Ικάσα, καταδίκασε την ενέργεια:
«Δεν είναι η πρώτη κίνηση που συμβαίνει κάτι τέτοιο, και σαφώς διαφωνούμε. Φυσικά και θα υπάρξουν κυρώσεις, διατί αυτοί οι χώροι δεν είναι για τέτοια χρήση», δήλωσε την Τρίτη.
US YouTuber MrBeast sparks contention by filming astatine Mexico’s archaeological sites